Pekmez ve Sayısız Faydaları

Çevremizde kime sorarsak soralım bize pekmezin faydalı olduğunu söyleyecektir. Her Anadolu çocuğu pekmezi bilir. Birçoğumuz ise nasıl yapıldığına şahit olmuşuzdur. Tabiî ki pekmez yapımını gören kimse, pestil ve ceviz sucuğunun nasıl yapıldığını bilir. Çocukluğumda sabahları sofraya mutlaka konulurdu. Ekmeğimizi pekmeze daldırıp sündürür ve koparmaya çalışırdık. Koparma işi de ancak ve ancak ekmeğe iyice dolamakla olurdu. Şekerin olmadığı dönemde insanlar şeker niyetine pekmez kullanırlarmış, çayın içine bile kattıklarını duymuştum.
Konuyu fazla uzatmadan sadede gelelim. Konumuz pekmezin sayısız faydaları. Pekmezin faydalarını anlatmak için bazı kaynaklardan araştırmalar yaptım. Özellikle bilimsel araştırmaları içeren makalelerden derlemeler yapmaya çalıştım. O kadar derin bir bilgi ile karşılaştım ki, tümünü buraya yazmama imkân yok.
Aslında pekmezin faydalarını anlatmadan önce, pekmezin hammaddelerinden olan üzümün faydalarına kısaca bakmakta fayda var.  Üzüm; kabızlığı, yorgunluğu, böbrek rahatsızlıklarını, makula dejenerasyonunu (Makula dejenerasyonu: görme alanı (makula) merkezinde görme kaybına neden olan genellikle retina hasarı nedeniyle yaşlı yetişkinleri etkileyen bir tıbbi durumdur) tedavi edici yeteneğe sahiptir, ayrıca kataraktı önleme özelliği bulunmaktadır. Üzüm, yaşlanmayı geciktiren ve serbest radikallerin sebep olduğu zararları azaltabilen antioksidanlar olan flavonoidleri içerir. Üzüm sahip olduğu yüksek besleyici içeriği sayesinde sağlığı güçlendirmede ve güçlü bir yaşam sürmede önemli bir rol oynar. Üzümün faydaları hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak istiyorsunuz Üzümün sağlığa Faydaları makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.
Şimdi pekmezin faydalarını yazmaya çalışalım;
Pekmez, hastalıklarla savaşan antioksidanlar, vitaminler  ve mineraller içerir. Çeşitli potansiyel faydalarının yanında üzüm pekmezi, anemisi (kansızlık) olanlarda demir ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olabilir. Keçiboynuzu pekmezi kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan kişilere faydalı olabilir. Keçiboynuzu ve üzüm pekmezini kullanmadan önce doktorunuza danışınız.

Faydalı Bileşenleri
Sabahları tükettiğiniz üzüm veya keçiboynuzu pekmezi, sağlığınızı  güçlendirmek için size faydalı besleyiciler ve doğal kimyasallar sağlayabilir. Örneğin pekmez yapmak için kullanılan üzüm suyu A, C ve B6 gibi vitaminler, potasyum, kalsiyum, demir ve magnezyum gibi mineraller içerir. Keçiboynuzu pekmezi ise vitaminler ve riboflavin ile vitamin A, kalsiyum, demir, fosfor ve potasyum  gibi mineraller içerir. İlave olarak, Avustralya Ulusal Üniverisitesine göre keçiboynuzu %80 proteindir. Üzüm ve keçiboynuzu pekmezi, vücutta zararlı hücrelere zarar veren serbest radikalleri yok eden ve antioksidanlar gibi rol oynayan fitokimyasallar içerir.

Antioksidan Olarak Faydaları
Keçiboynuzu pekmezi içindeki keçiboynuzu ağacı meyveleri antioksidan etki sağlayabilir ve kanser hücrelerini öldürmeye yardımcı olabilir. İnsan Beslenmesi İçin Bitkisel Gıdalar (Plant Foods for Human Nutrition) dergisinin  Mart 2011 sayısında yayımlanan bir araştırmada, keçiboynuzu ağacı çiçeği tohumu ekstraktının antioksidan ve kanser hücreleri ile savaşma etkisi incelenmiştir. Araştırmacılar keçiboynuzu çiçek ekstraktlarının fenolik içerikçe veya doğal bitki bileşenleriyle zengin olduğunu tespit ettiler ve servikal kanser hücrelerinin yaşama yeteneğini azaltan hatırı sayılır antioksidan ve sitotoksik (hüceleri öldüren) yeteneklerinin olduğunu saptadılar. Ayrıca, bilim adamları keçiboynuzu ağacı çiçek tohumunda en yaygın antioksidan olan theophylline tespit ettiler. Bulgular pozitif olmasına rağmen,  keçiboynuzu antioksidanlarının kanser tedavisindeki etkinliğinin kesin olarak kanıtlanması için ilave klinik çalışmalar gerekmektedir.
Solunumla ilgili faydaları
Keçiboynuzundan elde edilen theophylline antioksidanı, keçiboynuzu pekmezinde de bulunmaktadır, kronik astım bronşit, kronik obstrüktif akciğer hastalığı veya COPD olarak  bilinen amfizematöz gibi  solunum rahatsızlığı çeken insanlara potansiyel olarak  faydalıdır. Respirology dergisinin eylül 2006 sayısında, düşük doz theophylline antioksidanının COPD (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) hastaları üzerindeki etkisi gözlemlenmiştir. Bir yıldan fazla periyotta 110 COPD’lu katılımcılar yavaş salınımlı theophylline ve yalancı ilaç aldılar. Theophylline alanlar, yalancı ilaç alanlara göre daha az hastalık olgusu ile karşılaştılar, ve daha az klinik ziyaretleri yaptılar. Bilim adamları oral yolla (ağız yolu ile) düşük doz theophylline alımının etkili ve iyi tolere edilebilir bir uzun süreli COPD tedavi yöntemi olduğu sonucuna vardılar.
Antianemnik (Anemiye karşı) Faydaları
Demir bakımından zengin üzüm pekmezi, potansiyel olarak demir eksikliğine bağlı kansızlığı olanları tedavi edebilir. “Türk Pediatri Dergisi”nde (The Turkish Journal of Pediatrics) yayımlanan bir çalışmada, 56 bebekte üzüm pekmezinden ve demir sülfattan absorbe edilen demir karşılaştırılmıştır. Araştırmacılar 6 aydan 36 aylığa kadar olan bebekleri demir eksikliğine bağlı anemi olanlar ve olmayanlar olmak üzere iki gruba ayırdılar. Bu araştırmada, anemisi olmayan gruptaki bebeklerde; üzüm pekmezinde bulunan demirin absorbsiyonunun (demir emiliminin), demirle bağlantılı anemisi olan insanlarda kullanılan demir sülfatınki ile mukayese edilebilir oranda olduğu saptandı. Araştırmacılar üzüm pekmezinin, bebeklerdeki demir noksanlığına bağlı aneminin önlenmesi için etkili bir demir kaynağı olduğu sonucuna vardılar. Pozitif bulgulara rağmen, üzüm pekmezinin demir noksanlığına bağlı aneminin tedavisindeki etkinliğini ispatlamak için daha büyük çocuklar ve yetişkinlerde ilave klinik araştırmalar yapılmalıdır.
Yukarıda yazıldığı gibi pekmezin birçok rahatsızlığa faydası bulunmaktadır. Son zamanlarda pekmezde de tağşiş yapılmaya başlandı. Has pekmez; üzüm, keçiboynuzu, dut gibi meyvelerden yapılır ve kesinlikle içerisine şeker, glikoz gibi yapay tatlandırıcılar katılmaz. Bu şekilde içerisine şeker, glikoz katılarak üretilen pekmezlerin sağlığa yarardan çok zararı bulunmaktadır. Size tavsiyemiz öncelikle aldığınız pekmezin etiketi üzerindeki tanımına ve içindekiler listesine bakınız. Mesela üzerinde şekerli şerbet ifadesi mevcut ise gerçek pekmez değildir.
Kaynaklar :

• Health Benefits of Carob Molasses and Grape Molasses
• Organic Facts; Health Benefits of Grapes; 2011

Sağlıklı günler dileriz.